Ngày nay, nghề nuôi bò sữa ở Mộc Châu đang gặp phải nhiều thách thức đáng lo ngại. Những người dân tại đây đã không ngần ngại chia sẻ về khó khăn mà họ đang phải đối mặt, bất chấp sự ngại ngùng vì lo lắng sẽ gặp phiền phức. Mặc dù là một bên trong hợp đồng thu mua sữa tươi với Công ty CP Giống bò sữa Mộc Châu, nhưng hầu hết những nông dân tại đây vẫn ẩn danh khi phản ánh vấn đề này.
Theo lời của những người nông dân, nhiều trong số họ đã phải vay mượn tiền từ các nguồn khác nhau để đầu tư nuôi bò sữa, với hy vọng có thu nhập ổn định để hoàn vốn và thu lời sau này. Tuy nhiên, trong 1 - 2 năm qua, nghề nuôi bò sữa tại đây đã gặp rất nhiều khó khăn. Nhiều hộ nông dân đã phải đối mặt với nguy cơ "vỡ nợ" do liên tục gặp lỗ và thu không đủ bù chi.
Nguyên nhân chính cho tình trạng này được cho là chính sách thu mua sữa của Công ty Mộc Châu ngày càng đối nghịch với lợi ích của người nông dân. Mặc dù họ đã đề nghị Công ty xem xét và điều chỉnh, nhưng không nhận được phản hồi tích cực. Thậm chí khi phản ánh đến các cơ quan chức năng địa phương, hầu như không ai dám vì lo sợ bị công ty phạt, thậm chí bị cắt hợp đồng thu mua sữa. Điều này khiến cho khó khăn của họ càng trở nên nghiêm trọng hơn.
Các chính sách được cho là bất lợi đối với người bán sữa gồm việc tăng giá cám hỗn hợp nuôi bò sữa và giá sữa thành phẩm, trong khi giá thu mua sữa không tăng theo. Đồng thời, chất lượng cám và thức ăn phối trộn sẵn do công ty cung cấp không ổn định và không có nhãn mác, nhưng vẫn tăng giá. Người nông dân bị phạt tiền nếu sử dụng các loại cám chuyên dụng của các công ty khác vì có vi phạm hợp đồng.
Ngoài ra, Công ty Mộc Châu còn không cho phép nông dân sử dụng thuốc và dịch vụ thú y từ bên ngoài. Trong khi đó, nhiều người nông dân cho rằng công ty đã cung cấp dịch vụ thú y với giá cao, đặc biệt là giá thuốc và giá công bác sỹ thú y.
Dù việc công ty cung cấp thức ăn và dịch vụ thú y nhằm đảm bảo chất lượng sữa nguyên liệu, nhưng nếu không giải quyết một cách hợp lý và công bằng, điều này sẽ mang lại nhiều rủi ro và bất lợi cho người nông dân.
Người dân tại Mộc Châu đồng lòng mong muốn có được sự hài hòa và chia sẻ lợi ích với rủi ro. Hiện tại, hầu hết các hộ nông dân đều phải vay vốn từ ngân hàng để đầu tư chăn nuôi. Tuy nhiên, số vốn mà công ty hỗ trợ rất ít và phụ thuộc vào số lượng bò và sản lượng sữa của từng hộ.
Với tình trạng này, nhiều người dân đang phải đối mặt với khó khăn, như ông T, với hơn 100 con bò sữa phải vay nợ ngân hàng hơn 1 tỷ đồng. Mỗi tháng, gia đình ông phải chi hơn 400 triệu đồng cho cám, thức ăn, vật tư thú y và nhân công. Với giá bán sữa hiện tại, ông chỉ mới hòa vốn, trong khi thường xuyên gặp lỗ 8 - 10 triệu đồng mỗi tháng. Có thể thấy, tình trạng này sẽ gây khó khăn cho gia đình ông trong việc trả nợ.
Trong khi đó, ông B cho biết đã gắn bó với nghề nuôi bò sữa ở Mộc Châu hơn 20 năm, nhưng chưa bao giờ gặp phải tình trạng khó khăn như vừa qua. Nếu công ty tiếp tục duy trì chính sách hiện tại, người nông dân sẽ không thể chịu đựng nổi. Thức ăn vẫn phải mua, sữa vẫn phải vắt hàng ngày để đảm bảo chất lượng đàn bò. Công ty cần phải điều chỉnh giá thu mua sữa sao cho phù hợp, ví dụ khi giá thức ăn tăng thì giá sữa cũng phải tăng và ngược lại.
Ngoài ra, một người nông dân khác đã bày tỏ sự bức xúc khi công ty kiểm tra và tự đánh giá chất lượng sữa mà không có sự giám sát. Trước đây, cán bộ và lãnh đạo công ty thường xuyên gặp gỡ và trao đổi với các hộ dân để hiểu rõ tâm tư, nguyện vọng và giải quyết những vướng mắc. Tuy nhiên, trong 2 năm trở lại đây, điều này đã rất hiếm hoi.
Chúng tôi đã liên hệ làm việc với Công ty CP Giống bò sữa Mộc Châu và một số cơ quan chức năng địa phương để có lời giải đáp. Tuy nhiên, cho đến nay, chúng tôi vẫn chưa nhận được phản hồi từ phía họ.