Tây Nguyên là một vùng văn hóa phong phú và đặc sắc của Việt Nam, đã tồn tại hàng ngàn năm với nhiều giá trị độc đáo. Để phát triển bền vững Tây Nguyên, việc bảo tồn và phát huy văn hóa là điều không thể thiếu.
Giá trị văn hóa đa dạng của Tây Nguyên
Các dân tộc thiểu số ở Tây Nguyên có một nền văn hóa bản địa phong phú và đa dạng. Văn hóa của họ được thể hiện qua chữ viết, trang phục, âm nhạc dân gian, ẩm thực độc đáo. Tây Nguyên còn có nhiều di sản văn hóa vật thể và phi vật thể quý giá như đàn đá, cồng chiêng và các hoạt động văn hóa dân gian, sinh hoạt cộng đồng đa dạng, cùng với tài liệu văn học dân gian đặc sắc.
Hiện nay, Tây Nguyên vẫn còn lưu giữ nhiều di sản văn hóa vật thể và phi vật thể, có giá trị lịch sử và giá trị thẩm mỹ độc đáo. Đây là những di sản như nhà rông, nhà dài, đàn đá, tượng nhà mồ, các lễ hội và văn học dân gian với trường ca, truyện cổ, truyện ngụ ngôn, lời nói vần, điệu dân ca đặc sắc.
Một trong những di sản nổi tiếng là Không gian Văn hóa Cồng chiêng Tây Nguyên đã được UNESCO công nhận là Di sản Văn hóa Phi Vật thể Đại diện của Nhân loại.
Lễ hội và quan niệm văn hóa truyền thống
Các lễ hội truyền thống ở Tây Nguyên thể hiện những quan niệm về con người và trở thành những buổi vui chơi thu hút sự tham gia của cả cộng đồng, bao gồm cả các dân tộc khác và các khu vực lân cận. Đó có thể là lễ cúng nước, lễ ăn cơm mới, lễ cưới cho người trẻ, lễ mừng thọ người già, lễ bỏ mả và nhiều hoạt động khác.
Mỗi lễ hội là một bức tranh toàn cảnh, đại diện cho đời sống văn hóa truyền thống của các dân tộc thiểu số Tây Nguyên và cho nền văn minh nông thôn.
Ngày hội Văn hóa, Thể thao và Du lịch các dân tộc vùng Tây Nguyên
Nhằm phát huy và bảo tồn giá trị văn hóa Tây Nguyên, Ngày hội Văn hóa, Thể thao và Du lịch các dân tộc vùng Tây Nguyên lần thứ 1 sẽ được tổ chức tại thành phố Kon Tum trong 3 ngày (từ 29/11-1/12) năm 2023 với chủ đề "Đại ngàn Tây Nguyên - Tinh hoa hội tụ".
Đây là lần đầu tiên Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch phối hợp với Ủy ban Nhân dân các tỉnh Kon Tum, Gia Lai, Đắk Lắk, Đắk Nông và Lâm Đồng tổ chức Ngày hội này.
Lễ khai mạc sẽ diễn ra lúc 20h ngày 29/11 tại Quảng trường 16/3, thành phố Kon Tum.
Theo Vụ trưởng Vụ Văn hóa Dân tộc (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) Nguyễn Thị Hải Nhung, Ngày hội nhằm tôn vinh và phát huy bản sắc văn hóa các dân tộc tại Tây Nguyên, với sự tham gia của khoảng 500 nghệ nhân, diễn viên là người dân tộc thiểu số.
Đây là dịp để cộng đồng các dân tộc ở Tây Nguyên gặp gỡ, giao lưu, học tập và chia sẻ nét đẹp văn hóa đến với mọi người. Ngày hội cũng góp phần nâng cao ý thức giữ gìn văn hóa truyền thống cho các thế hệ trẻ.
Theo Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Kon Tum Nguyễn Văn Bình, công tác chuẩn bị cho Ngày hội đã hoàn thành cơ bản. Thông qua Ngày hội, du khách sẽ có được những trải nghiệm thú vị và mở ra tiềm năng phát triển cho ngành Du lịch Kon Tum và Tây Nguyên.
Trong khuôn khổ Ngày hội, sẽ diễn ra các hoạt động bao gồm trình diễn lễ hội, nghi thức sinh hoạt văn hóa truyền thống dân tộc, không gian trưng bày sản phẩm văn hóa địa phương, giới thiệu ẩm thực truyền thống, liên hoan văn nghệ quần chúng và trình diễn trang phục các dân tộc vùng Tây Nguyên, triển lãm văn hóa các dân tộc vùng Tây Nguyên trong cộng đồng văn hóa Việt Nam, trưng bày ảnh nghệ thuật về sắc màu văn hóa đặc sắc các dân tộc khu vực Tây Nguyên cùng các hoạt động thể thao quần chúng như kéo co, đẩy gậy, bắn ná, leo cột mỡ và nhảy bao bố.