Trong hành trình khám phá ẩm thực Việt Nam, miền Nam đã ghi dấu ấn riêng với văn hóa ẩm thực mang nét mộc mạc, giản dị. Đối với những ai muốn thưởng thức và khám phá những món ăn đặc sản nổi tiếng của miền Nam, hãy đến với vùng đất này ngay. Ẩm thực Nam Bộ mang trong mình nét phóng khoáng tự do và hoang sơ, phần lớn nhờ vào sự phong phú của thiên nhiên. Dưới đây, chúng ta cùng tìm hiểu về đặc sản và phong tục tập quán ẩm thực đặc trưng của miền Nam.
Hương vị của ẩm thực miền Nam
Người ta thường nói rằng người miền Nam thích hương vị ngọt trong các món ăn. Hầu như mọi món đều có hương vị ngọt và đường. Nhưng liệu người miền Nam chỉ ăn đồ ngọt không? Từ lâu, khi người miền Nam khai khẩn đất hoang, họ cho rằng khẩu vị của mình rất "bạo". Khi ăn món mặn, họ sử dụng nước mắm nguyên chất, khi nấu sẽ mặn tới cùng. Còn khi ăn cay, họ dùng ớt cay xé lưỡi và trái ớt cay để cung cấp hương vị cay nồng.
Điểm đặc biệt trong khẩu vị của người miền Nam không chỉ là vị ngọt từ nhẹ đến mạnh như vị ngọt của chè ngâm nước cốt dừa béo ngậy. Mà khi ăn chua, họ sử dụng gia vị chua đến mức nhăn mặt và khi nêm đắng, họ dùng gia vị đắng như mật. Thậm chí, món ăn này cần rất nóng để "vừa thổi vừa ăn".
Trước kia, người miền Nam thưởng thức những hương vị này là nhờ công sức và lao động vất vả. Trong quá trình khai khẩn đất hoang và cuộc sống hết sức khó khăn và vất vả. Hiện nay, khẩu vị miền Nam đã có nhiều thay đổi, các món ăn cũng không còn ngon như xưa nhưng vẫn giữ được nét đặc trưng của ẩm thực xưa như mắm cá linh, lẩu cá linh, cá lóc nướng trui, cá lóc nướng trui.
Phong cách ẩm thực theo mùa
Ở miền Nam, khắp nơi đều là những con sông đầy phù sa, các kênh, rạch chằng chịt. Không có mùa nào không thiếu tôm, cá, cua và nhiều loại hải sản đa dạng. Mỗi khi mùa nổi, người dân miền Nam có cơ hội thưởng thức những món ăn ngon. Ví dụ như lẩu cá linh bông điên điển, bông súng mắm kho, bún nước lèo, gỏi sầu đâu cá khô sặc.
Cá linh và bông điên điển là sự kết hợp đặc biệt của ẩm thực miền Tây trong mùa nước nổi. Cá linh đầu mùa còn non, thịt mềm ngọt và ít xương. Bông điên điển cũng vào mùa trổ bông, vàng ươm, giòn giòn, bùi bùi. Khi kết hợp với vị ngọt từ cá linh và vị chua thanh, thơm giòn của bông điên điển, tạo ra món canh, lẩu cá linh bông điên điển thơm ngon khó cưỡng mà không nơi nào có được.
Nếu mùa nước nổi nổi tiếng với những món ăn đặc sản từ cá linh, cua đồng, bông điên điển, bông súng, thì ẩm thực trong mùa gặt ở miền Nam không thể không nhắc đến chuột đồng nướng lu, cá lóc nướng trui, cá trê nướng rơm, ...
Sự đa dạng trong nền văn hóa ẩm thực miền Nam
Bên cạnh những món ăn dân dã hấp dẫn, như bánh canh cá lóc, bánh canh trảng Bàng, bánh xèo miền Nam, v.v..., ẩm thực miền Nam còn thu hút người ta bởi sự kết hợp của nhiều nền ẩm thực khác nhau. Ẩm thực miền Nam là sự hòa trộn của văn hóa ẩm thực miền Bắc, miền Trung và sự ảnh hưởng của văn hóa Khmer.
Các món ăn từ các vùng miền khác khi nhập vào miền Nam đã trải qua nhiều biến tấu. Ví dụ, sợi bún từ miền Bắc khi đến miền Nam trở nên to hơn và đặc biệt hơn. Bánh canh miền Nam cũng rất đa dạng khi được phục vụ kèm với thịt gà, tôm, cua, mực, giò heo.
Người miền Bắc khi di cư vào miền Nam đã mang theo món phở và phở đã có sự thay đổi. Đặc biệt, ở TP. Hồ Chí Minh, thịt bò trong phở được bán theo 6 kiểu: Chín, tái, nạm, gầu, gân và bò viên tùy thuộc vào sở thích của khách hàng.
Phở miền Nam được thưởng thức kèm với tương ngọt (tương đen), tương ớt đỏ và các gia vị khác như chanh, ớt tươi, ngò gai, húng quế, giá, hành tây cắt lát mỏng. Nước phở thường không trong như phở miền Bắc mà có màu hơi đục, vị ngọt hơn và béo hơn.
Chiếc bánh tráng của miền Trung khi đến miền Nam cũng đã trải qua sự thay đổi. Bánh tráng ở miền Nam nhỏ hơn, thêm nhiều mùi vị và được chế biến phức tạp hơn, phục vụ cho việc ăn vặt của người miền Nam.
Những món ăn đặc sản của ẩm thực miền Nam
Bánh tráng Trảng Bàng trứ danh vùng Tây Ninh
Món bánh tráng Trảng Bàng là trứ danh vùng Tây Ninh. Bò tơ Củ Chi được kết hợp với rau quả tươi, cuộn chặt trong bánh tráng Trảng Bàng. Mắm nêm thơm nức trong bát được pha từ nước ép dứa tươi và gia vị tự nhiên, đó là công thức tuyệt vời!
Với món bánh tráng Trảng Bàng, bạn có thể lựa chọn nhiều loại nhân phù hợp với khẩu vị của mình như ba chỉ heo quay, chân giò/ba chỉ luộc, bò tơ Củ Chi, cá lóc nướng. Vào những ngày hè nóng bức, chỉ cần vài 3 cuốn là đủ để bạn tiếp tục công việc chiều tiếp theo.
Lẩu cá kèo lá giang miền Nam
Món lẩu cá kèo lá giang là một món ăn đặc biệt không thể bỏ qua. Mẹt lẩu rau rừng và hoa lạ đa dạng, được vận chuyển từ xa xôi miền Nam, kết hợp với thịt cá kèo tươi sống. Nồi lẩu thơm phức, được nấu trong nhiều giờ với bí quyết độc đáo, sôi sùng sục, hấp dẫn vô cùng.
Người sành ăn sẽ không lạ với cách ăn gắp cả con cá và thấm đều toàn thân vào bát mắm. Để hòa mình vào món ăn, bạn cần phải thưởng thức từng sợi thịt thơm ngon. Món ăn này dễ dàng nhìn thấy nhưng để cảm nhận hết vị đậm đà, bạn cần trực tiếp thưởng thức.
Bánh xèo miền Nam
Bánh xèo không chỉ là món ăn vặt mà còn có thể làm bữa chính. Vỏ bánh ngoài vàng tươi đẹp, giòn tan hoàn hảo, bao bọc lớp nhân tôm thịt tươi ngon khiến nhiều người say mê.
Khi cuốn bánh xèo, đừng quên thêm rau cải và các loại rau sống nhé! Món ăn thanh mát này rất phù hợp với thời tiết nóng nực hoặc cảm giác nóng trong cơ thể.
Cơm cháy kho quẹt thơm giòn
Điểm đặc biệt của món ăn này nằm ở chất cơm, từng hạt cơm giòn và thơm. Khi cắn, bạn sẽ cảm nhận vị giòn ngọt của cơm kích thích vị giác. Kho quẹt chuẩn miền Tây sền sệt, đậm đà, mang vị mặn mặn ngọt ngọt và chút cay cay trên đầu lưỡi. Cơm cháy được chế biến từ nhiều thành phần như thịt heo, tôm nõn và các gia vị.
Cách ăn đúng của món này là bẻ một miếng cháy nhỏ, quẹt qua nước mắm nâu sánh như tên gọi của nó. Dễ dàng thực hiện nhưng hương vị cơm cháy kho quẹt lại làm say lòng thực khách.
Tổng kết
Bài viết trên đã chia sẻ những kiến thức cơ bản về ẩm thực miền Nam và giới thiệu văn hóa ẩm thực đặc trưng của nơi này. Hy vọng rằng bạn đã hiểu thêm về văn hóa ẩm thực miền Nam thông qua bài viết này. Chúc bạn có những trải nghiệm thú vị trong hành trình khám phá ẩm thực Việt Nam!
Nguồn: Nguoivietnam.vn