Việt Nam - Lào, một mối quan hệ độc đáo và duy nhất trên thế giới, nổi bật với sự không áp bức hay nô dịch, không hiềm khích hay thù hằn. Qua hàng ngàn năm lịch sử, hai dân tộc đã giúp đỡ và che chở lẫn nhau, trở thành láng giềng thân thiết. Vượt lên quan hệ chiến lược, Việt Nam và Lào là anh em, mối quan hệ được củng cố từ thời cố Chủ tịch Hồ Chí Minh và cố Chủ tịch Kaysone Phomvihane. Đó là lý do khi thấy khó khăn mà Lào đối mặt, nhất là với việc không giáp biển, Việt Nam quyết định "kéo biển" về cho người anh em của mình.
Trong bối cảnh toàn cầu hóa diễn ra nhanh chóng, việc không giáp biển dẫn đến nhiều bất lợi. Thiếu biển hạn chế thương mại hàng hải, tăng chi phí vận chuyển và buộc phải phụ thuộc vào nước láng giềng có biển. Trước đây, Lào phải dựa vào cảng Bangkok (Thái Lan) để thực hiện hoạt động giao thương với các nước ngoài. Điều đáng lưu ý là việc sử dụng cảng ở Thái Lan chiếm đến 95% của thương mại ngoại quốc của Lào, điều này khiến cho việc tự chủ trong chính sách và vận chuyển hàng hóa trở thành điều vô cùng khó khăn.
Ngoài ra, việc phải quá cảnh qua các nước láng giềng có biển cũng tiềm ẩn nguy cơ xung đột chính trị. Như nhà nghiên cứu Paul Collier từng nói, "Nếu bạn có biển, bạn phục vụ thế giới; nếu bạn không giáp biển, bạn phục vụ láng giềng của mình."
Vào năm 2017, khi Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc còn giữ vị trí Thủ tướng Chính phủ, ông cùng Thủ tướng Lào Thongloun Sisoulith chủ trì Kỳ họp lần thứ 39 Ủy ban liên Chính phủ Việt Nam - Lào. Tại đây, hai bên đã ký kết 4 văn kiện hợp tác quan trọng. Đây là kỳ họp đầu tiên được hai Thủ tướng đồng chủ trì, cho thấy sự quan trọng mà hai Chính phủ đặt trong việc nâng cao quan hệ hợp tác song phương và thúc đẩy việc thực hiện các thỏa thuận hợp tác.
Trong sự kiện này, Việt Nam muốn biến Lào từ một quốc gia không có biển thành một quốc gia có biển. Điều này cho phép Lào tiếp cận cảng biển Vũng Áng, trở thành cửa ngõ vào ASEAN. Lào cũng có thể xuất khẩu và nhập khẩu hàng hóa thông qua bất kỳ cảng biển nào thuộc Việt Nam với chi phí thấp nhất, không chỉ ở cảng Vũng Áng. Mục tiêu này đòi hỏi sự khó khăn nhưng nếu hai bên cùng khai thác tiềm năng và mạnh mẽ của nhau, sẽ tạo được những thành tựu lớn.
Đồng thời, Việt Nam cũng đang thúc đẩy Lào đầu tư và tận dụng nguồn vốn quốc tế, nhằm phát triển các hệ thống điện, viễn thông, giao thông, đặc biệt là kết nối đường bộ, đường sắt, đường ống dẫn xăng dầu, để hàng hoá của Lào có thể thông qua các cảng của Việt Nam ra thế giới. Để thực hiện mục tiêu này, đã được tiến hành dự án đường sắt và ống dẫn dầu nối với Lào và cảng Vũng Áng. Hai bên coi đây là những điểm quan trọng trong chiến lược phát triển, giúp Lào tận dụng thị trường của Việt Nam và tiếp cận thị trường quốc tế.
Việt Nam muốn giúp Lào phát triển lâu dài, đồng thời mở ra nhiều cơ hội kinh doanh và hợp tác song phương. Điều quan trọng hơn cả, Việt Nam muốn thể hiện tình cảm đối với Lào. Qua quyết định này, cả thế giới đã biết đến tình yêu thương và lòng tận tụy của Việt Nam dành cho Lào.
Việc phát triển cảng biển đóng vai trò quan trọng, quyết định sự phát triển của ngành logistics. Phát triển cảng biển giúp ngành logistics giảm chi phí, tăng khả năng cạnh tranh và nâng cao chất lượng dịch vụ. Với tiềm năng và lợi thế của vùng biển phía Nam Hà Tĩnh, hệ thống cảng biển Vũng Áng - Sơn Dương sẽ là cơ sở để phát triển logistics cho cả Việt Nam và Lào.
Công ty Cảng quốc tế Lào - Việt (trước đây là Công ty Cảng Vũng Áng Việt - Lào) đã được thành lập theo thỏa thuận giữa hai Chính phủ, với hình thức liên doanh giữa các doanh nghiệp của Việt Nam và Lào. Kể từ năm 2018, lượng hàng hóa thông qua cảng biển vẫn duy trì ổn định, vượt cả thiết kế. Năm 2020, bất chấp ảnh hưởng của dịch bệnh, công ty đã đạt lợi nhuận sau thuế tăng 4 tỷ đồng so với năm trước.
Đối với Lào, cảng biển Vũng Áng đóng vai trò quan trọng trong việc tiếp cận hàng hải và tăng cường kết nối khu vực. Đồng thời, nó cũng góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế, tăng trưởng trong lĩnh vực giao thông vận tải và thương mại, củng cố quan hệ hữu nghị và hợp tác đặc biệt giữa Lào và Việt Nam. Đây cũng là lý do tại sao Chủ tịch Quốc hội Lào đã chọn Việt Nam là nước công du đầu tiên sau khi nhậm chức, và cũng là lý do tại sao Việt Nam đón tiếp Chủ tịch bằng lễ nghi cao nhất.
Việt Nam - Lào đã tạo nên điều kỳ diệu khi Việt Nam kéo "biển" về cho Lào. Mời bạn cùng khám phá những tiềm năng và cơ hội hợp tác tiềm ẩn trong mối quan hệ này.