Giới thiệu
Vùng Tây Bắc Việt Nam luôn tự hào với nền văn hóa ẩm thực đa sắc màu của đồng bào Mường. Trong số các món ăn truyền thống, mâm cỗ lá độc đáo không chỉ thể hiện công đức mà còn thể hiện sự đậm đà của nền văn hóa dân tộc này.
Đậm đà bản sắc dân tộc Mường Tây Bắc
Mâm cỗ lá là món ăn truyền thống được đồng bào Mường gìn giữ từ hàng thế kỷ. Được chế biến vào bất kỳ mùa nào, tháng nào trong năm, nhưng thường thấy trong các dịp lễ tết, hội bản, cưới hỏi và đón nhà mới. Đặc biệt, ẩm thực này khá phổ biến ở các bản của vùng Tây Bắc.
Mâm cỗ lá của người Mường Tây Bắc độc đáo từ việc lựa chọn nguyên liệu, cách chế biến cho đến cách bày trên mâm. Món ăn này không chỉ ngon miệng mà còn thể hiện sự tốt đẹp và tâm linh của người Mường. Đồng bào Mường lấy cây lá từ rừng hoặc vườn nhà để tạo ra những món ăn đặc biệt, vừa ngọt ngào, vừa đậm đà. Rau đồ, canh loóng chuối, chả lá bưởi, thịt lợn luộc, cá hấp... là những món ăn phổ biến trong mâm cỗ lá của người Mường.
Chả lá bưởi là một trong những món không thể thiếu trong mâm cỗ lá của người Mường. Nó thường được dùng để cúng tổ tiên.
Xôi nếp: Tinh hoa của đất trời
Xôi nếp cũng là một món nổi bật trong mâm cỗ lá của người Mường Tây Bắc. Người Mường tin rằng gạo nếp, xôi là tinh hoa của đất trời, là thành quả lao động của bàn tay cần cù. Vì vậy, khi làm đồ xôi, những người phụ nữ trong gia đình luôn lựa chọn những hạt gạo nếp trắng, tròn mẩy và thơm tỏa hương thơm. Xôi nếp Mường có dạng còn nóng, dẻo chắc và thơm phức.
Ngoài những món ăn đã kể trên, đồng bào Mường Tây Bắc cũng chế biến và thưởng thức nhiều món khác như canh loóng nấu từ thân cây chuối rừng, măng rừng luộc, thịt lợn luộc và chả nướng. Món canh loóng độc đáo được nấu từ thân cây chuối rừng cung cấp hương vị ngon miệng cùng lợi ích cho sức khỏe.
Thể hiện quan niệm nhân sinh
Cách sắp xếp mâm cỗ lá của người Mường tạo nên một sự độc đáo. Mâm được làm từ mẹt tre hoặc mâm gỗ vuông. Trên mâm, người Mường trải lá chuối rừng tươi xanh và xếp sắp thịt lợn, xôi trắng, rau đồ, măng luộc, chả lá bưởi. Cùng với đó, nhiều bát canh loóng và chén rượu cũng nằm trên mâm. Mâm cỗ lá của người Mường Tây Bắc dù đơn sơ nhưng lại mang một sự sinh động và hấp dẫn khó tả.
Vào dịp lễ tết, mâm cỗ lá được đặt lên bàn thờ để cúng thần linh và tổ tiên. Người Mường mong rằng năm mới sẽ tràn đầy mưa thuận gió hòa, mùa màng tươi tốt và tất cả mọi người có sức khỏe để làm ra nhiều thóc, nhiều ngô hơn. Sau lễ cúng, gia đình và cư dân buôn bản quây quần quanh mâm cỗ lá để thưởng thức những món ăn truyền thống của dân tộc, chúc nhau sức khỏe và sự no đủ.
Theo dantocmiennui.vn