Ẩm thực Tây Nguyên với sự phong phú và đa dạng của nó đã mang lại những hương vị đặc trưng, nét tinh túy của vùng cao nguyên hấp dẫn và khó cưỡng. Mỗi khu vực trong Tây Nguyên có cách chế biến món ăn riêng, từ những món đơn giản cho đến những món cầu kỳ, nhưng tất cả đều mang đậm hương vị đặc trưng của quê hương.
Một phong cách ẩm thực đa dạng
Tây Nguyên là nơi sinh sống của nhiều dân tộc anh em như Ba Na, Gia Rai, Ê-đê, M’Nông, Xơ-đăng, H’rê... Mỗi dân tộc đều có phong tục, tập quán riêng và tổ chức những ngày lễ tết sau khi gặt hái. Trong những ngày lễ như Bỏ Mả, Đâm trâu xây cột, Cơm mới, Giọt nước, Lửa..., ẩm thực của các dân tộc Tây Nguyên thường giống nhau, từ món thịt nướng cho đến rượu cần. Tuy nhiên, cách ăn uống và nấu nướng đặc điểm của mỗi dân tộc và địa phương.
Hương vị đặc biệt của cơm lam và gà nướng
Ngày thường, đồng bào Tây Nguyên ăn cơm gạo tẻ kèm với thức ăn từ rau rừng, mộc nhĩ, củ, măng le. Thỉnh thoảng, họ kiếm được con cá dưới sông hoặc con thú từ trong rừng để làm thêm bữa ăn. Còn gia súc, gia cầm thì có ở khắp mọi nhà, được nuôi bằng cách thả rong vào rừng hoặc ra bờ sông, suối. Chúng chỉ được sử dụng trong việc cúng tế thần linh hoặc khi có khách quý đến thăm làng. Còn trong các dịp lễ Tết, thay vì cơm gạo tẻ, họ sử dụng cơm lam - một loại cơm nếp nấu theo cách truyền thống của tổ tiên. Cơm lam được làm từ ống lồ ô còn non, cách làm đảm bảo hương vị đặc biệt và hấp dẫn.
Thịt là thành phần chủ yếu trong các món ăn ngày Tết. Đặc biệt, người Tây Nguyên thường thui đốt lông con vật để làm món ăn. Món nướng và món thủy sản như tiết canh, nem sống được chế biến một cách thô sơ. Ngoài ra, họ còn sử dụng phèo lấy từ ruột con vật để chế biến món ăn, đặc biệt là đồng bào Gia Rai và Ba Na. Kỹ thuật băm sống và trộn bóp đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra nhiều món từ thịt trâu bò, dê - nguồn thịt chính trong lễ hiến tế thần linh.
Hương vị đặc sắc của rượu cần
Rượu cần là một thức uống truyền thống không thể thiếu trong các lễ hội và tiệc mừng. Rượu cần Tây Nguyên có chất men cực kỳ độc đáo, không giống với loại men ở nơi nào khác. Với các chất liệu từ đất và núi rừng Tây Nguyên như gạo nếp, bắp, mì, khoai..., rượu cần Tây Nguyên có hương vị đặc trưng. Chất liệu và men làm rượu được dưỡng trong chóe sành lớn, có chạm hoa văn. Rượu thưởng trên chiếc rá chuối, thức ăn đặc sắc cùng với những câu chuyện đời thường là những trải nghiệm không thể quên.
Kết thúc
Với không khí đặc biệt của lễ Tết, việc ăn uống trở nên trang trọng và cảm nhận sâu sắc. Thực đơn đặc sắc không chỉ đáp ứng nhu cầu ăn uống mà còn thể hiện tình nghĩa gia đình, tình đoàn kết trong cộng đồng. Những món ăn và thức uống trong ngày lễ Tết của người dân Tây Nguyên mang ý nghĩa thiêng liêng và trang trọng.
Nếu bạn muốn khám phá những món đặc sản của núi rừng Tây Nguyên mà không phải đi xa, hãy đến Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam (Đồng Mô - Sơn Tây - Hà Nội). Đó là nơi bạn có thể tận hưởng và khám phá hương vị đặc trưng của vùng đất Tây Nguyên, cùng với những lễ hội đặc sắc của con người nơi đây.