Đón những ánh đèn mờ và cây xanh bao phủ, chùa Shwe Dagon hiện lên như một ngôi sao sáng chói giữa phong cảnh hoang dã của thành phố Yangon.
Cố đô bí ẩn
Vào một buổi tối trên tháng 11, khi máy bay hạ cánh, tôi nhìn thấy ánh sáng chói rực của chùa Shwe Dagon, biểu tượng của Yangon. Với ánh sáng lấp lánh giữa thành phố ảm đạm, ngôi chùa này tỏa sáng rực rỡ hơn bao giờ hết. Với tuổi đời lấp lánh, tháp vàng của chùa Shwe Dagon trái tim của Phật giáo myanmar .
Yangon, từng là làng Dagon từ thế kỷ thứ 6, chính thức từ bỏ vị trí thủ đô của Myanmar vào tháng 3 năm 2006. Nay Pyi Taw, một thủ đô mới hoàn toàn, đã được xây dựng cách đó khoảng 350 km về phía bắc. Nay Pyi Taw, từ một ngôi làng nhỏ trên đồi, đã trở thành thủ đô mới của Myanmar. Mặc dù quyền lực đã rời Yangon, nhưng nơi này vẫn là thành phố lớn nhất, cửa ngõ chính của quốc gia Đông Nam Á này.
Hầu hết các chuyến bay đến và rời Myanmar đều thông qua Sân bay quốc tế Yangon, cách trung tâm thành phố chừng 15 km. Dù là một sân bay nhỏ, Sân bay quốc tế Yangon trước đây từng được xếp vào nhóm sân bay quốc tế hàng đầu Đông Nam Á. Tuy nhiên, trong các năm gần đây, do những biến động trong nền kinh tế và các sự kiện chính trị, lượng khách quốc tế đến Myanmar đã giảm đi đáng kể. Mặc dù vẫn gọi là sân bay quốc tế, phi trường Yangon không có sự sầm uất như những sân bay lớn ở khu vực Đông Nam Á. Tương tự như vậy, nhiều khách sạn và khu người du lịch tại Yangon cũng mang một vẻ hiu quạnh. Mặc dù Myanmar có phong cảnh tuyệt đẹp và những người dân thân thiện, nhưng một số khó khăn đã khiến đất nước này không thu hút được nhiều du khách và nhà đầu tư quốc tế.
Ấn tượng về taxi dù
Sau khi trải qua những trải nghiệm ban đầu, tôi bắt đầu khám phá cuộc sống ở Yangon. Trong buổi tối đầu tiên, tôi đi cùng những người bạn doanh nhân địa phương để khám phá thành phố qua những quán bar, nhà hàng và khu vui chơi. Yangon về đêm rất sôi động, với những quán bar đông đúc, những bản nhạc tiếng Anh ngọt ngào và khu phố Trung Hoa với những cuộc nhậu vui vẻ kéo dài từ tối đến sáng cùng tiếng rao bán đồ vô cùng đặc biệt. Dưới bầu trời đêm, thành phố Yangon trở nên lãng mạn hơn bao giờ hết. Sau khi đi qua một số khu mua sắm và vui chơi, tôi nhận ra một điều bất ngờ: Myanmar không có thẻ ATM hay thẻ tín dụng. Mọi người luôn mang theo tiền mặt. Tệ nhất là đồng tiền Myanmar (kyat) có tỷ giá thấp hơn so với USD (1 USD = 1.300 kyat) và mệnh giá lớn nhất chỉ là 1.000 kyat. Do đó, mỗi lần ăn uống hay mua sắm, mọi người thường phải mang theo một cọc tiền lớn, điều này thực sự bất tiện. "Trước đây đã có thẻ ATM, nhưng vì một số khó khăn kinh tế, chúng không còn tồn tại. Các thẻ tín dụng cũng không được chấp nhận", người bạn Aung Myin - một doanh nhân địa phương, giải thích. Tuy nhiên, điều gây ngạc nhiên nhất đối với tôi là giao thông và xe cộ tại đây.
Có thể nói Yangon là thủ đô của những chiếc taxi dù. Mọi người chỉ cần vẫy tay để thương lượng giá tiền, tương tự như việc đi taxi ở Việt Nam. Tại đây, taxi là những chiếc xe hơi có tuổi đời ít nhất 20 năm, nhưng vẫn còn chở được người đi lại. Giá cước từ sân bay về trung tâm Yangon là khoảng 4.000 đến 5.000 kyat. Mặc dù không đắt, nhưng du khách phải biết cách đàm phán giá cước và đôi khi phải chia xe với người khác như khi đi xe buýt.
Ở Yangon và cả Myanmar, phương tiện giao thông là một câu chuyện độc đáo và khó hiểu. Yangon là thành phố duy nhất tại Myanmar mà xe máy bị cấm. Tôi hỏi bạn Naing Soe - một doanh nhân trẻ ở Yangon: "Tại sao?". Anh ấy cười và trả lời: "Tôi không biết. Chính phủ có thể ban hành bất kỳ chính sách nào. Không có giải thích cụ thể. Người dân chỉ có thể tuân thủ". Tôi tiếp tục hỏi: "Vậy ở các thành phố khác như mandalay hay Sittwe thì sao? Cấm xe máy ở đó không?". Anh ấy đáp: "Không, chỉ ở Yangon mà thôi". Tôi tiếp tục hỏi: "Vậy tại sao?" và anh ấy lại trả lời: "Tôi không biết!".
Ở Yangon, nếu không có xe hơi riêng, người dân thường sử dụng xe buýt và các phương tiện giao thông khác. Nói chung, ở đây người ta có thể sử dụng bất kỳ loại phương tiện nào để chở khách, từ xe buýt đến những chiếc xe tải đã được cải tiến. Tất cả đều có lẽ đã tồn tại từ ít nhất 20 năm và đã trải qua nhiều sửa chữa và cải tạo. Không chỉ người ngồi bên trong, mà cả người đứng bên ngoài cũng cheo leo lên để có chỗ ngồi. Dưới ánh nắng mặt trời chói chang của tháng 11, những chiếc xe chật cứng với hành khách trông thực sự ngột ngạt. Nhìn những chiếc xe khách trên đường, tôi liên tưởng tới những chuyến xe đò ì ạch chạy dọc Việt Nam hơn 20 năm trước.
Trong khi không có cảnh tắc đường như ở Việt Nam, đường phố Yangon nhìn từ xa có vẻ tươi sáng, nhưng gần lại phô ra sự gồ ghề của nó. Khoảng 85% số xe ô tô lưu thông ở đây đã cũ. Số lượng xe từ năm 2000 trở đi chỉ chiếm khoảng 6-7%. Mặc dù con số này chỉ mang tính tương đối, nhưng nó đã cho chúng ta một cái nhìn sơ bộ về hiện trạng đường phố Yangon. Có nhiều lý do khiến người dân Myanmar ưa chuộng xe cũ. Một trong số đó là kinh tế. Mặc dù đã có những cải cách kinh tế đáng kể trong thời gian gần đây, nhưng đại đa số người dân vẫn còn nghèo, không có đủ tiền để mua ô tô mới, chỉ có khả năng mua xe cũ, thậm chí rất cũ. Tuy nhiên, lý do chính là chính sách của chính phủ không khuyến khích việc sử dụng ô tô. Chính sách này đã khiến ô tô, cùng với điện thoại di động và internet, trở thành những mặt hàng xa xỉ đối với hầu hết người dân ở đây. Giá một chiếc Toyota Camry 2.2 đời 1994 cũ kỹ và không có nội thất xuất sắc đã khiến tôi choáng váng.
Cảnh sinh hoạt trên đường phố Yangon, Myanmar
Ký sự của Đỗ Hùng
