Ẩm thực myanmar đa dạng và độc đáo với những món ăn từ các vùng khác nhau của quốc gia này. Sự đa dạng này là sự kết hợp của nhiều dân tộc thiểu số địa phương. Trong số đó, người Miến chiếm đa số, nhưng cũng có sự đóng góp của các dân tộc khác như người Chin và người Shan, tạo nên những món ăn đặc trưng riêng.
Phong tục ăn uống
Theo truyền thống, người Myanmar dùng bữa từ các món ăn đặt trên một cái bàn thấp, và ngồi trên chiếu trúc. Một bữa ăn điển hình bao gồm cơm nấu làm món chính ăn cùng với các món ăn kèm gọi là hin, bao gồm một món cà ri cá nước ngọt hoặc thay vào đó là một món cá khô hoặc một món cà ri thịt hoặc gia cầm, một món súp loãng gọi là hin gyo, nếu chua thì gọi là chinyay hin, và rau sống hoặc luộc để ăn cùng các món mặn. Ở Hạ Miến luôn có một món sốt cà ri từ cá muối gọi là (ngapi yayjo). Cũng có thêm các món chiên như hành tây tẩm bột chiên cũng như cá hoặc đậu chiên.
Để tôn trọng, những người lớn tuổi nhất luôn được phục vụ trước khi những người khác bắt đầu; kể cả khi những người lớn tuổi vắng mặt, miếng cơm đầu đầu tiên được xới ra để riêng để bày tỏ sự tôn trọng đối với bố mẹ, một phong tục được gọi là u cha, nghĩa đen là phục vụ đầu tiên. Người Myanmar ăn bằng tay phải, viên cơm thành các viên nhỏ bằng đầu ngón tay và trộn với các loại sốt trước khi ăn. Đũa và thìa kiểu Trung Quốc được sử dụng để ăn các món mì, mặc dù mì kiểu salad thường được ăn bằng thìa bình thường. Dao và dĩa hiếm khi được sử dụng tại nhà nhưng luôn được cung cấp cho khách và có mặt tại nhà hàng và khách sạn. Đồ uống thường không được phục vụ cùng bữa ăn, thay vào đó, họ thường có một bánh canh hoặc consomme được phục vụ trong một bát chung. Ngoài bữa ăn, các thức uống Myanmar gồm các loại trà xanh nhạt, yay nway gyan.
Lý thuyết y học về thực phẩm của Myanmar
Trong y học truyền thống của Myanmar, thực phẩm được chia làm hai loại: làm ấm (apu za) hoặc làm lạnh (a-aye za), dựa trên tác dụng của chúng trên cơ thể người, giống như cách phân loại thực phẩm của Trung Quốc.
Ví dụ, các loại thực phẩm làm ấm bao gồm gà, bí, sầu riêng, xoài, sô cô la và kem. Còn các loại thực phẩm làm lạnh bao gồm thịt lợn, cà tím, sản phẩm từ sữa, dưa chuột và củ cải. Thực phẩm Myanmar cũng có những quy định về cấm kị và mê tín về tiêu thụ thực phẩm tại một số thời điểm trong cuộc đời mỗi người, đặc biệt là lúc mang thai.
Thói quen chế biến và món ăn đặc trưng
Các món ăn của người Myanmar không tuân theo các công thức cụ thể. Việc sử dụng các nguyên liệu có thể thay đổi, nhưng việc tính giờ chính xác là quan trọng nhất. Nguyên liệu được sử dụng trong các món ăn Myanmar thường tươi. Các loại rau quả được sử dụng trong nhiều món. Người Myanmar ăn rất nhiều rau quả và tất cả các loại thịt. Một loại rau rất phổ biến là danyin thi, nó thường được luộc hoặc rang và nhúng vào muối, dầu và đôi khi còn nấu với dầu dừa.
Tinh bột phổ biến nhất (thực phẩm thiết yếu) ở Myanmar là gạo trắng hoặc htamin, nó được dùng cùng với các món thịt được gọi là hin. Paw hsan hmwe, gạo thơm là loại gạo phổ biến nhất ở Myanmar và nó được đánh giá cao như gạo thơm hoa nhài hoặc gạo Basmati. Gạo nếp cũng rất phổ biến và được ăn cùng với các loại mì trong salad và súp.
Ngoài ra, ẩm thực Myanmar cũng có những món ngọt như shwe yin aye (thạch rau câu), gyin thohk (salad gừng với vừng), khauk swè thoke (salad mì lúa mì), banhuit sè (bánh nếp rang), montlet saung (bánh semolina) và nhiều món ngon khác.
Món ăn đặc trưng của Myanmar
Cà ri Myanmar
Một trong những món ăn chính thu hút của Myanmar là các món cà ri. Cà ri có nhiều lựa chọn về nguyên liệu chính như gà, bò, lợn, cừu và hải sản. Trong các bữa cơm của người Myanmar, cà ri thường được ăn kèm với cơm, canh, rau củ quả hoặc đậu phụ.
Cà ri Myanmar chỉ sử dụng vừa phải gia vị và sử dụng nhiều tỏi và gừng hơn so với phiên bản Ấn Độ. Các món cà ri được chế biến với nhiều dầu, gia vị và rau thơm phụ thuộc vào từng khu vực; cà ri của người Kachin và người Shan thường sử dụng nhiều rau thơm hơn.
Salad lá trà
Salad lá trà là một món ăn nhẹ và phổ biến của Myanmar. Lá trà lên men có vị chua và hơi đắng, được trộn cùng các loại rau sống như bắp cải, cà chua, đậu chiên giòn, đậu phộng rang và đậu Hà Lan, thêm một ít dầu tỏi và vài lát ớt cay. Món ăn này có hương vị đặc biệt và hấp dẫn, tuy nhiên, người Myanmar khuyến cáo không nên ăn quá nhiều vì làm mất ngủ.
Bún cá Mohinga
Mohinga là một món bún nổi tiếng của Myanmar, được xem là món ăn dân tộc. Món này thường được ăn kèm với bún trong nước lèo vị cá, cùng với hành tím, tỏi, sả, bắp chuối, gừng, mắm cá và cá da trơn. Đây là một món ăn sáng phổ biến ở Myanmar, thường được bán trên các quầy hàng rong và quán nhỏ ven đường vào buổi sáng.
Các loại mỳ
Các món mỳ cũng là một phần quan trọng của ẩm thực Myanmar. Mỳ Shan đậu phụ là một món ăn đặc trưng của người Shan, với đậu phụ làm từ đậu lăng vàng và đậu xanh. Mỳ Nan Gyi Thohk được làm từ mỳ gạo và được trộn với cà ri gà hoặc nước dùng từ xương và rau củ.
Đồ chiên
Đồ chiên là một phần không thể thiếu trong ẩm thực Myanmar. Các loại bánh chiên như nem, bánh mỳ rán và bánh rán vàng ươm, giòn tan với hương vị đặc biệt, thường được ăn kèm với nước sốt chua ngọt từ trái me.
Các món ăn vùng miền, dân tộc
Mỗi vùng miền và dân tộc ở Myanmar đều có các món ăn đặc trưng riêng. Món ăn truyền thống của Myanmar bao gồm Gyin Thohk (salad gừng với vừng), Khauk Swè Thoke (salad mì lúa mì), Kyay Oh (bún nước), Htoke Mont (mì lúa mì trộn), và rất nhiều món ngon khác.
Ẩm thực Myanmar đặc trưng bởi việc sử dụng nhiều các sản phẩm từ cá. Từ cà ri và salad đến bún và mỳ, người Myanmar biết cách tạo ra những món ăn ngon và độc đáo từ các sản phẩm cá. Đây là một trong những yếu tố làm nên sự độc đáo và hấp dẫn của ẩm thực Myanmar.
