Chiến dịch Huế - Đà Nẵng là một chiến dịch quan trọng trong cuộc Tổng tấn công và nổi dậy Mùa xuân năm 1975, khiến cho Chiến tranh Việt Nam kết thúc thành công. Bắt đầu từ ngày 5 tháng 3 và kéo dài đến ngày 29 tháng 3 năm 1975, chiến dịch này diễn ra sau chiến dịch Tây Nguyên một ngày. Phần diễn biến quân sự của chiến dịch bao gồm ba chiến dịch nhỏ hơn được tiến hành liên tục theo thời gian: Chiến dịch Trị Thiên 1975, Chiến dịch Nam-Ngãi và Chiến dịch Đà Nẵng.
Lực lượng các bên
Quân Giải phóng miền Nam Việt Nam
Trước và trong khi Chiến dịch diễn ra, quần chúng nhân dân tại các địa phương đã tích cực hỗ trợ quân Giải phóng. Hoạt động tiến công, nổi dậy của quần chúng nhân dân đã giúp Quân Giải phóng chiếm được nhiều vị trí quan trọng và buộc Quân lực Việt Nam Cộng hòa và Cảnh sát VNCH vào thế động. Ngoài ra, Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam đã chuẩn bị các phương án hỗ trợ quần chúng làm chủ các điểm chiến lược như đài phát thanh, trụ sở làm việc...
Quân lực Việt Nam Cộng hòa
Quân lực Việt Nam Cộng hòa, đơn vị có biên chế mạnh nhất trong các quân khu và biệt khu, đã phải đối mặt với một cuộc tấn công quy mô lớn từ Quân Giải phóng. Lực lượng này bao gồm các sư đoàn bộ binh, sư đoàn dù, sư đoàn thủy quân lục chiến, liên đoàn biệt động quân, thiết đoàn xe tăng, hải đoàn, các đại đội bảo an, cảnh sát dã chiến... Tổng cộng, quân lực này có khoảng 134.000 quân chủ lực và quân địa phương, được trang bị với nhiều loại vũ khí, phương tiện chiến tranh và dự trữ hậu cần.
Ý đồ quân sự - chính trị của các bên
Phương án tấn công của Quân Giải phóng miền Nam Việt Nam
Chiến dịch Huế - Đà Nẵng là một phần của kế hoạch hành động quân sự K175 của Bộ tư lệnh mặt trận Trị-Thiên. Mục tiêu ban đầu của chiến dịch là đánh chiếm toàn bộ tỉnh Quảng Trị, cô lập và cắt đứt thành phố Huế và phát triển tiếp nếu có điều kiện. Quân đoàn 2 của Quân Giải phóng sẽ tấn công từ phía Tây Bắc Huế và đi xuống phía Tây Nam Huế, nhằm cô lập cánh Bắc của Quân lực Việt Nam Cộng hòa với cánh Nam ở Đà Nẵng và Quảng Nam-Quảng Ngãi. Chiến dịch cũng bao gồm hai phần chiến dịch nhỏ hơn tại Nam-Ngãi và Đà Nẵng.
Phương án phòng thủ của Quân lực Việt Nam Cộng hòa
Quân lực Việt Nam Cộng hòa đã lập kế hoạch phòng thủ từ trước dựa trên kinh nghiệm phản kích tại chiến trường Trị Thiên năm 1972. Tuy nhiên, do ảnh hưởng của chiến dịch Tây Nguyên, quân lực này chỉ còn một số đơn vị tham gia chiến dịch Huế - Đà Nẵng. Mục tiêu của phòng thủ là chống lại cuộc tấn công của quân Giải phóng và bảo vệ các địa bàn chiến lược. Tuy nhiên, với sự mạnh mẽ và quy mô lớn, Quân Giải phóng đã đẩy nhanh quá trình tan rã của quân lực Việt Nam Cộng hòa, dẫn đến sụp đổ của Việt Nam Cộng hòa.
Chiến dịch Huế - Đà Nẵng đã có sự tác động lớn đối với cuộc Chiến tranh Việt Nam. Quân Giải phóng miền Nam Việt Nam đã giành thắng lợi quyết định, mở đường cho sự sụp đổ của Việt Nam Cộng hòa và chấm dứt cuộc Chiến tranh Việt Nam.
