Dưới đây là tuyển chọn những đặc sản nổi bật của dân tộc Dao. Trong văn hóa Việt Nam, mỗi dân tộc mang đến những phẩm chất độc đáo và đặc trưng của mình. Và đối với người Dao, những đặc sản ngon này thực sự nổi bật và đặc sắc. Mỗi món ăn, mỗi đặc sản đều là kết quả của sự chăm chỉ và tâm huyết trong quá trình chế biến. Hãy khám phá những hương vị núi rừng này khi bạn đến thăm dân tộc Dao.
Mâm cơm ngày Tết 
Cơm lam, được người Dao gọi là "đồng dúa", là một món bánh nướng truyền thống. Mùa làm cơm lam tốt nhất là vào tháng 4, khi lá tre mới mọc, gióng tre gai còn non, bên trong ống có lớp màng giấy trắng mỏng. Sau khi rửa sạch gióng, gạo nếp và nước được đặt vào ống, sau đó nút kín miệng bằng lá chuối tươi. Lá chuối này được lấy từ cây chuối rừng để mang lại hương vị thơm ngon cho cơm lam.
Thịt lợn chua đặc sắc
Thịt lợn muối chua là một biểu tượng ẩm thực độc đáo của người dân tộc Dao. Với cách làm riêng biệt, miếng thịt chua của người Dao Tiền không chỉ ngon mắt mà còn ghi điểm với hương vị đặc trưng. Quy trình làm thịt chua không phức tạp nhưng đòi hỏi sự kiên nhẫn. Nguyên liệu bao gồm: thịt lợn ba chỉ hoặc nạc và mỡ, muối tinh và cơm nguội. Thịt lợn được cắt thành từng miếng khoảng 0,5kg, sau đó khía sâu 2 - 3cm, tránh làm đứt phần bì. Miếng thịt được ướp với muối và cơm nguội, sau đó xếp gọn vào chum, lèn chặt, phủ một lớp cơm nguội ở trên cùng và lèn thật chặt bằng tay.
Bánh chưng đen tinh tế
Bánh chưng đen của người Dao là truyền thống được lưu truyền từ đời này sang đời khác. Màu sắc đen của bánh thể hiện mùa màng bội thu, sự hòa hợp của đất, trời và lòng người. Bánh chưng đen là không thể thiếu trong mâm cơm Tết của người Dao, không chỉ vì hương vị đặc trưng mà còn vì ý nghĩa nhân văn cao đẹp mà nó mang lại.
Bánh chưng đen độc đáo của người Dao quần chẹt nổi bật ở chất liệu tạo nên màu đen. Khác với nhiều bánh chưng đen khác, người Dao không sử dụng gạo nếp cẩm hay than gỗ cây núc nác để tạo màu. Độc đáo hơn, màu đen của bánh chưng đến từ tro được lấy từ thân rơm nếp đốt cháy.
Xôi sắn truyền thống 
Xôi sắn là món ăn truyền thống quen thuộc trong đời sống hàng ngày của người Dao. Được chế biến đơn giản nhưng hấp dẫn, xôi sắn thường xuất hiện trong các dịp đặc biệt, lễ tết hoặc khi đón khách. Người Dao tạo nên món ăn này để tri ân đất trời đã ban cho họ lương thực và cuộc sống ấm no.
Xôi sắn được chế biến từ sắn non, làm thành món ăn phổ biến trong bữa ăn hằng ngày và cũng là nguồn thu nhập trong buôn bán. Sắn non làm rau, làm dưa, còn củ sắn sau khi luộc chín có thể nạo hoặc cắt lát, sau đó phơi khô để bảo quản qua mùa.
Bánh mì phô mai thơm ngon
Ở Lai Châu, cư dân Dao Khâu chủ yếu đặt chân ở vùng cao Sìn Hồ. Như bao dân tộc khác nơi biên giới, người Dao Khâu truyền thống nấu nướng nghệ thuật, và một trong những món ăn độc đáo của họ là bánh mì phô mai thơm ngon. Món ăn này thường xuất hiện trong các dịp lễ hội, đám cưới hay những buổi liên hoan. Nguyên liệu dễ kiếm, cách làm đơn giản. Bánh mì được nướng giòn, phết phô mai ngậy thơm, tạo nên một trải nghiệm ẩm thực đặc sắc. Việc nướng bánh mì kết hợp với phô mai tạo nên sự hòa quyện hoàn hảo, là điểm độc đáo của món ăn.
Gia vị ẩm thực từ vùng núi
Đối với cộng đồng dân tộc ở các tỉnh Tây Bắc Việt Nam, việc sử dụng gia vị là một phần không thể thiếu trong bữa ăn hàng ngày. Gia vị từ vùng núi Sơn La không chỉ làm cho thực phẩm bền lâu mà còn tạo nên hương vị đặc trưng. Cách bảo quản thực phẩm bằng cách treo lên gác bếp không chỉ là truyền thống mà còn giữ cho gia vị luôn tươi ngon. Những loại gia vị đặc trưng này làm cho món ăn trở nên độc đáo, thể hiện sự tinh tế trong ẩm thực Tây Bắc, và thường được sử dụng trong các dịp lễ tết truyền thống.
Đặc sản ếch hương Mẫu Sơn
Dân tộc Dao đỏ ở Khuổng Tẳng (xã Mẫu Sơn, huyện Lộc Bình, tỉnh Lạng Sơn) luôn tự hào về một loài vật sống tại đây hàng ngàn năm. Loài ếch hương Mẫu Sơn, còn được gọi là ếch đại gia, ếch vương, ếch công nương, không chỉ có thịt ngon, mùi thơm đặc biệt mà còn được coi là "thần dược" trong chuyện phòng the. Mùa sinh sản của chúng rơi vào khoảng tháng 5, tháng 6, và đến khoảng tháng 10, tháng 11 là thời điểm chúng đạt trọng lượng và chất lượng cao nhất. Con ếch trưởng thành có trọng lượng từ 4-5 lạng, nhỉnh hơn nhiều so với các loại ếch đồng chỉ có trọng lượng dưới 100g.
Xôi ngũ sắc - Hương vị văn hóa 
Xôi ngũ sắc không chỉ là món ăn ngon, độc đáo mà còn là biểu tượng của văn hóa và truyền thống. Trong tầm nhìn của người Dao, 5 màu sắc của món xôi đại diện cho ngũ hành - những yếu tố tạo nên đất trời và vạn vật. Đồng thời, những màu sắc tươi tắn của xôi ngũ sắc cũng là lời cầu nguyện cho cuộc sống an lành, may mắn và mùa màng bội thu.
Bí quyết làm xôi ngũ sắc với gạo nếp và màu sắc tự nhiên từ lá cây rừng. Xôi ngũ sắc theo chuẩn Thượng Yên Công phải sử dụng gạo nếp từ những cánh đồng màu mỡ ở thôn Tập Đoàn, Khe Sú. Hạt gạo nếp nương, hình dáng thuôn dài, màu trắng nhạt, khác biệt với nếp cái hoa vàng.
Món ngon Mèn mén
Cơm mèn mén từ giống ngô tẻ của người Dao cơ bản cũng được chế biến như mèn mén của người Mông. Loại ngô tẻ để làm mèn mén ngon nhất là giống ngô ta mới thu hoạch. Sau khi ngô khô được xay nghiền thành bột, người ta nhào ẩm bột, để vào chõ đồ. Sau khoảng nửa tiếng, đổ ra mẹt, thêm nước lã và sàng đến khi bột tãi hết. Món mèn mén đậm đà, dẻo thơm, ăn kèm với canh rau cải nấu thịt gà hoặc tẩu chúa thật là tuyệt vời. Bí quyết làm cơm mèn mén ngon của người Dao là ngâm một ít gạo nếp và trộn vào mèn mén trong lần thứ hai, tạo ra hương vị đặc biệt.
Sự hấp dẫn của Bánh gù
Bánh gù - Sự giao thoa văn hóa ngọt ngào.
Canh gà rượu bâu - Hòa quyện hương vị
Canh gà hấp dẫn với rượu bâu không chỉ thơm ngọt từ gà Hoành Bồ, mà còn pha trộn hương vị của gừng, tạo nên bữa ăn ấm áp, dễ chịu. Việc chọn gà giò non tơ là bí quyết của người Dao Thanh Y để canh gà có hương vị ngon nhất. Sau khi làm sạch, miếng ướp gia vị, phi gà với hành mỡ, đun sôi và thêm rượu, tạo nên món canh gà đậm đà.
Rượu bâu - Hương vị đặc sắc 
Bí quyết làm rượu bâu ở Bằng Cả.
Tác giả: Nhã Hương
Từ khóa: Danh sách 12 đặc sản độc đáo của người dân tộc Dao
