Tết Nguyên Đán hay còn gọi là Tết Cả, Tết Ta, Tết Âm lịch, Tết Cổ truyền hay đơn giản là Tết, là dịp lễ đầu năm mới theo âm lịch của các nước Đông Á như Trung Quốc, Đài Loan, Hàn Quốc, Bắc Triều Tiên, Nhật Bản và các nước Đông Nam Á như Singapore, Malaysia, Indonesia và Việt Nam.
Ở Việt Nam, Tết Nguyên Đán không chỉ đánh dấu ngày đầu tiên của năm mới mà còn mang trong mình nét đặc trưng văn hóa và ý nghĩa tình thân. Trước ngày Tết, mọi người có phong tục cúng Táo Quân và cúng Tất Niên. Trong những ngày Tết, gia đình sum họp bên nhau, thăm hỏi người thân, mừng tuổi và thờ cúng tổ tiên. Các hoạt động tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên luôn diễn ra, kết hợp với các món ăn truyền thống như bánh chưng, bánh tét, dưa hành, giò lụa, giò xào, v.v.
Tết Nguyên Đán được tổ chức vào ngày mồng 1 tháng Giêng âm lịch trên toàn nước Việt Nam và ở một số nước khác có cộng đồng người Việt sinh sống. Sắm cây đào và cây quất ở Bắc Bộ, Bắc Trung Bộ, hay cây mai ở Nam Trung Bộ và Nam Bộ là sự chuẩn bị không thể thiếu trong những ngày giáp Tết.
Tết Nguyên Đán không chỉ mang ý nghĩa đối với người Việt mà còn là dịp để người xứng đáng được trân trọng, thể hiện sự quan tâm và tình yêu thương đối với gia đình và người thân.
Từ nguyên và ý nghĩa của Tết Nguyên Đán
Tết Nguyên Đán có từ nguyên là âm Hán Việt cổ của chữ "節", được phát âm là "tết". Từ "tết" xuất hiện trước từ "tiết". Từ "tết" và "tiết" đều bắt nguồn từ âm đọc trong tiếng Hán trung cổ của chữ "節" và đã trải qua sự biến đổi để có cách phát âm như hiện nay.
Từ "Nguyên Đán" không chỉ là "Tiết Nguyên Đán" trong 24 điểm "Tiết khí" (chữ Hán: 節氣) của thời tiết phân chia theo lịch Mặt trăng (Nông lịch). "Nguyên" có nghĩa là sự khởi đầu hay là sơ khai và "đán" có nghĩa là buổi sáng sớm hay là bình minh. Nghĩa gốc của từ "Nguyên Đán" là chỉ "Buổi sáng đầu tiên/Ngày đầu tiên của một năm Nông lịch".
Lịch sử và phong tục Tết Nguyên Đán
Tết Nguyên Đán có nguồn gốc từ văn hóa Đông Á, thuộc nền văn minh nông nghiệp lúa nước, do nhu cầu canh tác nông nghiệp đã "phân chia" thời gian trong một năm thành 24 tiết khí khác nhau. Tiết khởi đầu của một chu kỳ canh tác, gieo trồng được gọi là Tiết Nguyên Đán, hay Tết Nguyên Đán.
Ở Việt Nam, Tết Nguyên Đán đã tồn tại từ lâu đời. Theo sách lịch sử Đại Nam nhất thống chí của nhà Nguyễn, vào các thời kỳ trước, người Việt thường đón Tết từ tháng 11 âm lịch. Tuy nhiên, sau này vì ảnh hưởng từ Trung Quốc, người Việt chuyển sang ăn Tết tháng 1 âm lịch.
Ngoài Việt Nam và Trung Quốc, một số nước khác ở Đông Á cũng có Tết Nguyên Đán. Đối với người Đài Loan, Tết Nguyên Đán là dịp lễ quan trọng nhất để quây quần bên nhau sau một năm làm việc vất vả. Họ có lễ hội thả đèn lồng được tổ chức tại làng cổ Thập Phần.
Tết Nguyên Đán là dịp để mọi người thể hiện lòng biết ơn và tình cảm yêu thương đối với gia đình và người thân. Đây không chỉ là một dịp để sum họp và tận hưởng những món ăn truyền thống mà còn là sự truyền thống văn hóa đáng tự hào của người Việt Nam.
