Ba Đồn, một thị xã tách ra từ huyện Quảng Trạch - Quảng Bình, nổi tiếng với vẻ đẹp nên thơ, yên bình và hài hòa giữa núi và biển. Ở đây, du khách không chỉ được thưởng thức phong cảnh tự nhiên hoang sơ, bãi cát dài, biển xanh mát và không khí trong lành để nghỉ mát, mà còn bị cuốn hút bởi những món ngon mộc mạc của người dân vùng ven biển miền Trung. Hãy cùng tìm hiểu nét độc đáo trong ẩm thực của các món đặc sản Ba Đồn ngay sau đây.
1. Tỏi tía Quảng Minh
Nghề trồng tỏi đã tồn tại từ hơn 70 năm trước tại các xã vùng Nam Quảng Trạch (nay là thị xã Ba Đồn), với xã Quảng Minh là nơi trồng nhiều nhất. Tỏi tía được trồng ở đây là giống tỏi tía bản địa, có mùi thơm và vị cay đặc trưng.
Hiện nay, tỏi tía Ba Đồn đã trở thành một trong những đặc sản được nhiều du khách lựa chọn mua về làm quà khi đến thăm. Tỏi tía nổi tiếng với nhiều công dụng tốt cho sức khỏe như hỗ trợ hô hấp, giúp ngủ ngon , tăng cường trao đổi khí... Không chỉ có giá trị về mặt kinh tế, tỏi tía còn là một niềm tự hào của người dân địa phương. Du khách có thể tìm mua đặc sản Ba Đồn này ở hầu hết các chợ, đặc biệt là Chợ Ba Đồn - một điểm du lịch nổi tiếng ở Quảng Bình, nơi bạn có thể mua đặc sản và khám phá văn hóa truyền thống của người dân nơi đây.
2. Cháo canh Ba Đồn
Cháo canh là một món ăn đậm đà và đặc trưng của người dân Quảng Bình, thường được ăn ở nhiều nơi. Nhưng tại bờ bắc sông Gianh, cháo canh mang hương vị rất riêng, chân chất, tạo nên món đặc sản Ba Đồn thơm ngon nức tiếng. Khác với cháo canh cá lóc ở Đồng Hới, cháo canh ở Ba Đồn được nấu từ các loại cá biển, mang hương vị đồng quê cùng vị mặn mòi của vùng biển miền Trung.
Sợi cháo canh được làm từ bột gạo, từng sợi dài mềm kết hợp với hành phi và vị ngọt thơm của cá biển tạo nên bát cháo canh thơm phức, mộc mạc chứa đựng tình quê. Cháo canh thường được ăn kèm với ram và rượu. Ram có thể làm từ thịt lợn băm nhỏ, ướp gia vị, cuốn bằng bánh mè xát và rán giòn.
Đến Ba Đồn, thưởng thức bát cháo canh nóng hổi, thơm phức mùi hành phi, vài cái ram béo ngậy và nhâm nhi ly rượu, không gì thú vị hơn. Món ăn đặc sản của Ba Đồn này chắc chắn sẽ làm bạn nhớ mãi không quên hương vị không lẫn vào đâu được.
3. Chắt chắt sông Gianh
Chắt chắt là một loài sinh vật nhuyễn thể, sống ở vùng giao thoa giữa nước sông từ đầu nguồn đổ về và nước ở cửa biển dâng lên. Mỗi năm từ tháng hai đến tháng bảy âm lịch , khi thủy triều dâng lên hòa với dòng sông Gianh hiền hòa, đây là mùa của loại đặc sản sông Gianh và đặc sản Ba Đồn.
Chắt chắt sau khi được rửa sạch, đun nước sôi và thả vào, thêm ít muối hạt để chắt chắt mở hết vỏ, phần ruột tách rời. Nước chắt chắt có thể được làm canh ăn với cơm. Thịt chắt chắt có thể biến tấu thành nhiều món ăn độc đáo, thơm ngon như bánh đa xúc chắt chắt, bún chắt chắt, cháo chắt chắt, chắt chắt nấu lá ngút và chắt chắt xào với mít non lá lốt.
Con chắt chắt là món quà của tự nhiên, thấm đượm vị phù sa của dòng sông Gianh yên bình, mang đến cơm no áo ấm cho những cư dân chân chất ở vùng gió Lào cát trắng, khắc nghiệt mà nghĩa tình.
4. Bánh đúc
Nếu Quảng Trạch thu hút du khách bởi vẻ đẹp hoang sơ, thơ mộng của Vũng Chùa - Đảo Yến, Ba Đồn lại có sự hấp dẫn riêng với làng nghề làm bánh đúc Quảng Hòa. Đây là một làng nghề có truyền thống lâu đời, là nơi sản xuất món đặc sản Ba Đồn nổi tiếng - bánh đúc.
Bánh đúc tại Ba Đồn được làm từ bột gạo pha với ít nước vôi. Để có một mẻ bánh ngon, quan trọng nhất là khâu pha bột, người làm bánh phải tính toán kỹ lưỡng để bánh có độ giòn và dẻo đặc trưng. Trong quá trình nấu bánh, phải đảo liên tục và đều tay để bánh không bị vón cục, khê hay cháy.
Một chiếc bánh đúc thơm ngon, tròn trịa, đậm màu là cả một quá trình cần cù và bí quyết riêng của người làm bánh. Đây là một trong những món đặc sản của Ba Đồn làm nhiều thực khách say lòng.
5. Bánh xèo
Cũng giống như bánh đúc, bánh xèo cũng là một trong những món đặc sản Ba Đồn có truyền thống lâu đời. Làng nghề làm bánh đúc ở xã Quảng Hòa đã gắn bó với người dân từ bao đời nay, chứa đựng nét văn hóa độc đáo, đặc trưng của người xứ Quảng.
Để có những chiếc bánh mềm, dai, gạo lứt phải được ngâm kỹ với nước rồi mới đem đi xay. Sau khi xay xong, bỏ vào một ít muối và hành hẹ thái nhỏ rồi bắt đầu tráng bánh. Khi tráng bánh, phải chú ý lửa nhỏ và đều, như thế khi bánh chín sẽ có hoa văn lá hành hẹ đẹp mắt.
Bên cạnh những đặc sản ở Quảng Trạch Quảng Bình, bánh xèo gạo lứt Ba Đồn cũng xứng đáng nằm trong danh sách các món ăn thơm ngon, đặc trưng của đất Quảng Bình.
Dù là một thị xã nhỏ được tách ra từ huyện Quảng Trạch, Ba Đồn không hề bị lãng quên, mà ngày càng khẳng định được vị thế của mình với phong cảnh nên thơ, hữu tình và nền ẩm thực độc đáo. Những món đặc sản Ba Đồn hấp dẫn thực khách bởi sự thơm ngon, lạ miệng, mộc mạc và chất chứa sự cần cù chịu thương, chịu khó của người dân địa phương. Hãy đến Ba Đồn để thưởng thức, tận hưởng và cảm nhận văn hóa ẩm thực độc đáo cùng với cảnh sắc thiên nhiên nơi đây.
