Một sự kiện gây rúng động đã xảy ra ở myanmar khi quân đội nắm quyền kiểm soát đất nước vào ngày 1/2. Điều đáng chú ý là vai trò của Trung Quốc và chuyến thăm của Ngoại trưởng Vương Nghị trong tháng 1 có thể là một động lực quan trọng cho cuộc đảo chính này.
Trung Quốc đã chặn một nghị quyết của Hội đồng Bảo an LHQ với lý do "không can thiệp vào công việc nội bộ". Báo chí Trung Quốc tuyên truyền rằng cuộc đảo chính chỉ là "một sự cải tổ nội các" quan trọng của Myanmar. Điều này cho thấy sự ủng hộ bất ngờ của Trung Quốc đối với cuộc đảo chính này.
Tuy nhiên, quân đội Myanmar không thể tự tin thực hiện cuộc đảo chính nếu không có sự bảo vệ từ Trung Quốc. Họ hiểu rằng Trung Quốc có thể bù đắp cho các lệnh trừng phạt mà phương Tây áp đặt lên Myanmar. Điều này cho thấy quan chức quân sự Myanmar đã tin rằng Trung Quốc sẽ ủng hộ họ trong cuộc đảo chính này.
Mặc dù Trung Quốc có mối quan hệ gần gũi với lực lượng dân chủ của bà Aung San Suu Kyi, chứ không phải với quân đội Myanmar, nhưng quân đội vẫn nhận được cam kết từ Trung Quốc về việc tăng cường hợp tác kinh tế. Điều này cho thấy Myanmar có thể dần chuyển trọng tâm sang Trung Quốc.
Cuộc đảo chính ở Myanmar cũng sẽ có tác động lớn đến khu vực Đông Nam Á. Nó tạo ra bất ổn và làn sóng di dân mới sang các nước láng giềng. Công tác chống đối của các sắc tộc thiểu số cũng có thể gia tăng, gây phá vỡ thỏa thuận ngừng bắn.
Đáng chú ý, cuộc đảo chính ở Myanmar cũng đã lan tỏa sự bất mãn chống Trung Quốc. Người dân tụ tập bên ngoài Đại sứ quán Trung Quốc tại Yangon để phản đối đảo chính và tẩy chay hàng hóa của Trung Quốc. Tin đồn về sự xâm nhập của binh lính Trung Quốc vào Myanmar và việc thiết lập "Bức tường lửa Vĩ đại" cũng đã lan truyền.
Việc chống Trung Quốc đã tồn tại lâu đời tại Myanmar và cả khu vực Đông Nam Á. Sự đoàn kết và phản kháng chống độc tài của người dân đối với Trung Quốc đã tạo ra sự củng cố cho phong trào chống độc tài.
Việc bất ổn ở Myanmar cũng tác động đến Việt Nam. Chính quyền Việt Nam đã tăng cường việc bắt bớ và đàn áp người biểu tình và người nông dân. Với sự suy thoái của phong trào dân chủ ở khu vực, chính quyền Việt Nam đang được cổ vũ cho sự cai trị độc tài của mình.
Việt Nam cần thực hiện dân chủ hoá để đối phó với sự lệ thuộc vào Trung Quốc và đẩy lùi sự tham nhũng. Nhưng chính quyền Việt Nam đã bỏ ngoài tai các lời kêu gọi như vậy.
Với mối quan hệ phức tạp giữa các "đại gia" và các "bố già" chính trị, chính trường Việt Nam dễ bị chi phối bởi các thế lực ngoại bang. Nếu Việt Nam đối đầu với Trung Quốc, những lực lượng này có thể là những người đầu tiên "quy hàng" Trung Quốc để bảo vệ lợi ích cá nhân.
Do đó, bất ổn ở Myanmar có thể là tương lai của Việt Nam nếu chính quyền không đưa nền chính trị theo hướng dân chủ hoá.
- Bài viết không thể hiện quan điểm của Đài Á Châu Tự Do
