Việt Nam, quê hương của chúng ta, không chỉ nổi tiếng với vẻ đẹp thiên nhiên hùng vĩ, mà còn sở hữu một nền ẩm thực độc đáo và phong phú. Mới đây, sau nỗ lực tìm kiếm và chọn lọc suốt 8 năm, Liên minh Kỷ lục thế giới (WorldKings) đã công bố 5 kỷ lục thế giới về ẩm thực cho Việt Nam, đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong hành trình đưa ẩm thực Việt vươn ra thế giới.
Hành trình tìm kiếm giá trị ẩm thực của Việt Nam
Tổng giám đốc Tổ chức Kỷ lục Việt Nam (VietKings) - ông Lê Trần Trường An chia sẻ: "Hành trình tìm kiếm, quảng bá giá trị đặc biệt của ẩm thực Việt Nam đã bắt đầu từ năm 2012. Mặc dù chúng tôi đã phải gặp rất nhiều khó khăn trong việc tuân thủ các quy trình và tiêu chuẩn của WorldKings, nhưng chúng tôi luôn nhận được sự quan tâm từ khắp mọi miền đất nước. Các địa phương đã đề cử hàng ngàn món ăn, đặc sản phong phú, mang hương vị đặc trưng của từng vùng miền. Nhờ đó, những kỷ lục thế giới về ẩm thực của Việt Nam được xác lập một cách suôn sẻ và đồng thời mang lại niềm vui và tự hào cho chúng tôi".
Ảnh minh họa: Những món ăn làm bằng bột gạo hấp dẫn
Đậm nét văn hóa vùng miền, phong phú và đa dạng
Một trong những điểm đặc trưng của ẩm thực Việt Nam là sự đa dạng và phong phú. Bà Võ Lưu Lan Uyên, Tổng thư ký Tổ chức Kỷ lục người Việt toàn cầu (VietWorld) cho biết: "Món ăn Việt Nam không chỉ cân bằng về các mùi vị như chua, cay, mặn, ngọt, đắng, chát mà còn cân bằng hoàn hảo về dinh dưỡng. Với nền nông nghiệp lúa nước, hạt gạo luôn đóng vai trò quan trọng và chủ đạo trong văn hóa ẩm thực của người Việt. Gạo dù nếp hay tẻ đều trở thành nguyên liệu để tạo nên vô vàn loại bánh với hương vị thơm ngon, độc đáo. Những món bánh làm từ bột gạo đơn giản nhưng mang giá trị vô cùng quan trọng và thiêng liêng. Theo thời gian, những loại bánh này ngày càng trở nên đa dạng, phong phú về hình thức và hương vị, từ đó khẳng định giá trị ẩm thực Việt trong lòng thực khách quốc tế".
Ở các tỉnh vùng cao, sự phong phú và đa dạng của ẩm thực Việt Nam càng được khám phá. Nhà giáo ưu tú - chuyên gia văn hóa ẩm thực Triệu Thị Chơi chia sẻ: "Tôi đã từng bất ngờ trước sự phong phú của những món ăn chế biến từ rau rừng ở Tây Bắc, không chỉ đơn thuần là món ăn ngon mà còn có tác dụng chữa bệnh. Điều này thực sự tuyệt vời!". Bà cũng nhấn mạnh: "Rất nhiều món ăn đặc sản của Việt Nam cùng cách pha chế, nêm nếm gia vị đã tạo nên hương vị độc đáo, trở thành nét đặc trưng cho văn hóa ẩm thực của nước nhà. Đơn giản như món chả giò, bánh mì kẹp thịt, nguyên tên gọi bằng tiếng Việt vẫn được sử dụng ở nước ngoài; hay món phở truyền thống cân bằng đầy đủ các loại dưỡng chất, giúp bảo vệ sức khỏe, trở thành món ăn quốc tế của Việt Nam".
Mắm và hoa - Đặc trưng độc đáo của ẩm thực Việt
Mắm là một trong những nét đặc trưng độc đáo của ẩm thực Việt Nam. Trên mỗi mâm cơm người Việt, chúng ta luôn thấy những bát nước mắm thơm ngon. Ông Lê Trần Trường An chia sẻ: "Với lợi thế có bờ biển dài, nguồn thủy hải sản phong phú và cách lưu trữ các thực phẩm thông qua các biện pháp lên men, ủ muối... các loại cá tôm để tạo ra hàng trăm loại mắm khác nhau, mỗi vùng miền ở Việt Nam đều có loại mắm đặc trưng riêng. Hầu như tất cả loại mắm đều được sử dụng như một loại nước chấm hoặc gia vị trực tiếp trong các món ăn, tăng thêm hương vị và mang đậm dấu ấn của từng vùng".
Hoa cũng là một nguyên liệu độc đáo được sử dụng trong ẩm thực Việt Nam với nhiều cách thức chế biến đa dạng từ dân dã đến sang trọng. Tùy vào đặc thù địa lý và tập quán ở từng nơi, người dân đã tạo ra những món ăn sử dụng hoa khác nhau.
Biến Việt Nam thành bếp ăn của thế giới
Nhằm quảng bá ẩm thực Việt ra thế giới, VietKings dự kiến sẽ tổ chức một đại tiệc chay vào ngày 1.11.2021, nhân ngày thế giới ăn chay. Đại tiệc này sẽ quy tụ hơn 200 món ăn chay ngon, được chế biến từ rau xanh và gia vị thuần Việt do các đầu bếp trong nước thực hiện. VietKings hi vọng rằng việc tổ chức sự kiện này sẽ thu hút du khách và mở ra cơ hội cho các món ăn Việt lan tỏa ra khắp nơi trên thế giới.
Tuy nhiên, để ẩm thực Việt Nam thực sự bước ra thế giới, cần giải quyết một số thách thức. Chuyên gia văn hóa ẩm thực Triệu Thị Chơi cho rằng: "Nguyên liệu, gia vị chúng ta dồi dào nhưng phải cải tiến cách sơ chế, đóng gói để đảm bảo tính thực phẩm và tiện lợi sử dụng. Đồng thời, người đầu bếp cần được trang bị thêm kiến thức về ẩm thực Việt, xác định nguồn gốc món ăn để chuẩn hóa theo tiêu chuẩn và trở thành sứ giả văn hóa ẩm thực tự tin mang đến sự tinh túy của ẩm thực Việt cho thực khách".
Để thúc đẩy quá trình quảng bá ẩm thực Việt ra thế giới, các bộ ngành, Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài, đại sứ quán Việt Nam và cộng đồng người Việt ở khắp nơi trên thế giới cần cùng nhau hợp tác. Nguyên Đại sứ Việt Nam tại Liên Hiệp Quốc Ngô Quang Xuân đã đề nghị phối hợp quảng bá ẩm thực Việt ra thế giới. Các bước tiếp theo để nâng cao nhận thức về ẩm thực Việt sẽ được bàn bạc kỹ lưỡng trong cuộc gặp giữa VietKings và các cơ quan quản lý.
Việt Nam, một đất nước với nền ẩm thực đa dạng và phong phú, đang trên đường trở thành bếp ăn của thế giới. Chúng ta, mỗi người dân Việt, đều có thể trở thành sứ giả và giới thiệu những hương vị tuyệt vời này đến mọi ngóc ngách trên hành tinh.
