Khí hậu mát mẻ, nguồn thực vật rừng đa dạng và diện tích cây ăn quả rộng lớn, tất cả đều tạo điều kiện thuận lợi cho việc phát triển nghề nuôi ong tại tỉnh Sơn La. Nông dân trong địa phương đã biết tận dụng lợi thế này bằng cách đầu tư vào nuôi ong để khai thác mật và phát triển kinh tế gia đình. Thông qua hoạt động này, họ đã xóa đói, giảm nghèo và vươn lên trong con đường làm giàu.
Mô hình nuôi ong ngoại khai thác mật trên thùng kế
Trên toàn tỉnh Sơn La, hiện có 3 doanh nghiệp, 5 hợp tác xã (HTX) và hơn 1.000 hộ nuôi ong. Tổng số đàn ong mật lên đến hơn 65.000, hầu hết là giống ong ngoại gốc Ý. Mỗi năm, sản lượng mật đạt 2.500 tấn, phấn hoa đạt 700 tấn và sáp ong đạt 40 tấn. Nghề nuôi ong đang dần chuyển từ hình thức tự phát và nhỏ lẻ sang hình thức tập trung, với số lượng đàn ong lớn, trung bình từ 50 đến 100 đàn/hộ. Đặc biệt, còn có những hộ nuôi với 500-600 đàn.
Thời gian vừa qua, người nuôi ong đã tích cực áp dụng các biện pháp kỹ thuật mới, mô hình VietGAHP và hợp tác với các đơn vị tư vấn chuyên nghiệp. Họ đã đăng ký tem truy xuất nguồn gốc và xây dựng thương hiệu cho sản phẩm mật ong và phấn hoa. Nhờ những công việc này, sản phẩm mật ong Sơn La được người tiêu dùng đánh giá cao về chất lượng và đặc trưng thơm ngon. Hiện nay, sản phẩm này đã nhận được chứng nhận nhãn hiệu và thu hút sự quan tâm từ nhiều doanh nghiệp, đại lý tại Hà Nội, Hải Phòng và một số địa phương khác.
Dự án nuôi ong ngoại khai thác mật trên thùng kế
Trung tâm Nghiên cứu ong và Nuôi ong nhiệt đới (Học viện Nông nghiệp Việt Nam) đã hợp tác với Trung tâm Khuyến nông tỉnh triển khai dự án nuôi ong ngoại khai thác mật trên thùng kế theo mô hình VietGAHP tại cơ sở nuôi ong Đoàn Đình Khính, Tiểu khu Sao Đỏ, xã Vân Hồ, huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La. Dự án có quy mô 100 đàn ong, sử dụng giống ong ngoại A.mellifera. Cơ sở nuôi ong được hỗ trợ 70% kinh phí và công ty TNHH Nông nghiệp Thái Việt (Thái Bình) cung ứng giống ong, vật tư và dụng cụ nuôi. Doanh nghiệp Thanh Ngọc (Mộc Châu) cung cấp vật tư và thức ăn.
Sau gần 1 năm triển khai, cơ sở nuôi ong Đoàn Đình Khính đã gia tăng từ 100 đàn ong ban đầu lên 120 đàn ong. Hiện nay, đàn ong đã cho thu mật với năng suất đạt 10 kg/đàn/đợt.
Sự thành công của dự án
Anh Đoàn Đình Khính, chủ cơ sở nuôi ong, chia sẻ: "Quá trình nuôi ong, chúng tôi đã ghi chép và cập nhật số liệu để truy xuất nguồn gốc sản phẩm. Tôi nhận thấy nuôi ong ngoại khai thác mật trên thùng kế theo mô hình VietGAHP có nhiều ưu điểm hơn so với thùng trệt. Đó là, khi thu hoạch mật ong, chúng tôi không làm ảnh hưởng đến đàn và thế đàn, đồng thời giảm được số lần quay mật ong và tăng năng suất mật. Hiện nay, chúng tôi đã ký hợp đồng tiêu thụ sản phẩm với công ty TNHH Nông nghiệp Thái Việt và đã nhận được giấy chứng nhận đạt tiêu chuẩn VietGAHP cho sản phẩm mật ong của cơ sở".
Ông Công Xuân Ngọc, Giám đốc Trung tâm Khuyến nông tỉnh, cho biết: "Mật ong thu được từ việc nuôi ong trên thùng kế có hàm lượng thủy phần dưới 19%, không có lẫn xác ấu trùng và không quan sát thấy lỗ tổ dự trữ phấn hoa trên tầng kế. Đồng thời, con ong giống chúa có sức khỏe, tính tụ đàn cao... Trung tâm sẽ tiếp tục phối hợp với các đơn vị tổ chức hội nghị và hội thảo để chia sẻ kinh nghiệm và giúp người nuôi ong tiếp cận với kỹ thuật mới, gia tăng thu nhập và ổn định cuộc sống".
Dự án nuôi ong ngoại khai thác mật trên thùng kế theo mô hình VietGAHP đã và đang góp phần quan trọng vào chương trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp, nông thôn. Thông qua việc áp dụng kỹ thuật mới và tăng chất lượng mật ong, người nuôi ong đã giải quyết được tình trạng thiếu giống ong ngoại cũng như gắn kết với chuỗi tiêu thụ sản phẩm. Điều này không chỉ giúp nông dân xóa nghèo bền vững mà còn đẩy mạnh quá trình vươn lên làm giàu trong cộng đồng.
