Vốn được mệnh danh là “Hòn ngọc Viễn Đông”, Sài Gòn từng là nơi hội tụ của văn hóa Đông và Tây, tạo nên một nét đặc trưng riêng. Hình ảnh những gánh hàng rong, xe hủ tíu và mâm mía ghim đã trở nên quen thuộc và gắn bó với tuổi thơ người Sài Gòn. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng điểm lại những món ăn đặc trưng của Sài Gòn xưa và khám phá văn hóa ẩm thực lâu đời của thành phố này.
Văn hóa ẩm thực lâu đời của Sài Gòn
Sài Gòn, còn được gọi là "Hòn ngọc Viễn Đông", đồng nghĩa với những địa danh nổi tiếng như Dinh Độc Lập, nhà thờ Đức Bà, chợ Bến Thành, và con đường Tự Do xa hoa. Thậm chí trải qua bất kỳ con đường nào của Sài Gòn, bạn cũng có thể tìm thấy những gánh hàng rong bán đồ ăn vặt và các quán nhỏ cạnh vỉa hè với vô vàng món ăn ngon độc đáo.
Dọc các tuyến đường đều bắt gặp được những “góc ăn vặt” của người Sài Gòn.
Những món ăn như hủ tíu, mía ghim và phá lấu, dù đơn giản nhưng lại là những món ăn đã gắn bó với Sài Gòn từ những năm trước giải phóng. Nhìn vào văn hóa ẩm thực, đặc biệt là những món ăn đặc trưng của Sài Gòn giai đoạn này, ta có thể hình dung một phần cuộc sống Sài Gòn thú vị và náo nhiệt.
Dù đã hơn 40 năm trôi qua, nhưng những hình ảnh, kỷ niệm về gánh hàng rong, mâm mía ghim hay xe hủ tíu vẫn còn rất đậm sâu trong trí nhớ của nhiều người Sài Gòn.
Những món ăn đặc trưng của Sài Gòn trước giải phóng
Nhìn lại Sài Gòn của những năm trước giải phóng, văn hóa ẩm thực của người dân Sài Gòn lúc bấy giờ rất thú vị. Hãy cùng nhìn lại những gánh hàng rong, những quán ăn của Sài Gòn xưa.
1. Hủ tíu - Mang đậm văn hóa Trung Hoa
Xe hủ tíu đã xuất hiện từ năm 1778 với những người chủ gốc Hoa và được người dân Sài Gòn lúc bấy giờ đón nhận. Dần dần, hủ tíu trở thành món ăn quen thuộc của khu vực này.
Xe hủ tíu - hình ảnh quen thuộc đậm nét văn hóa từ Trung Hoa.
Với cách chế biến công phu, hủ tíu có nước dùng ngọt thanh và gia vị đậm đà. Hiện nay, có nhiều loại hủ tíu như hủ tíu Mỹ Tho, hủ tíu Nam Vang và hủ tíu Triều Châu. Mỗi loại hủ tíu mang một hương vị riêng, nhưng dù bạn thích loại nào, Sài Gòn vẫn là nơi đáng để thưởng thức hủ tíu ngon.
Nhớ những dạo đi trên các tuyến đường Hùng Vương, Nguyễn Tri Phương, bạn sẽ dễ dàng nhìn thấy quầy hủ tíu Cả Cần. Ở đây, mì hủ tíu dai, nước dùng đậm đà và hương vị đặc biệt đã tồn tại hơn nửa thế kỷ và trở thành một nét đặc trưng nổi bật của Sài Gòn - Chợ Lớn.
Ngày xưa, bạn có thể dễ dàng bắt gặp xe hủ tíu được đẩy trên đường phố, mang đến hương vị truyền thống khắp nơi trong Sài Gòn.
2. Phá lấu - Món ăn đường phố tồn tại trăm năm
Phá lấu từ lâu đã trở thành món ăn đường phố quen thuộc với người Việt, đặc biệt là người Sài Gòn xưa. Phá lấu thường được ăn kèm với rượu, bia hay bánh mì, tạo nên một sự kết hợp độc đáo và tiện lợi.
Phá lấu bán được người đường đi đường mua, thưởng thức tại chỗ.
Phá lấu thường được làm từ lòng heo, nhưng cũng có thể sử dụng tất cả các bộ phận khác của heo hoặc gà. Món phá lấu vịt có hương vị tuyệt vời nhất. Để tạo ra vị đặc trưng cho phá lấu, người ta thường ướp với ngũ vị hương, rượu trắng và xì dầu, sau đó thêm các gia vị như tiêu, tỏi, hành, đường... tùy theo công thức của từng quán.
Người Sài Gòn lúc bấy giờ thường thưởng thức phá lấu cùng với dưa leo, cà rốt và củ cải trắng muối chua. Chấm một miếng phá lấu vào nước tương tỏi ớt và bạn sẽ cảm nhận được hương vị độc đáo kết hợp hài hòa.
3. Phở Tàu Bay - Một phần trong văn hóa ẩm thực của người Sài Gòn
Phở Tàu Bay được ra đời vào năm 1954 và mang hương vị đặc trưng của xứ Bắc. Quán phở Tàu Bay đã trở thành một phần không thể thiếu trong ẩm thực Sài Gòn.
Bát phở Tàu Bay lúc bấy giờ đặc biệt hơn những hàng khác là nhiều bánh, nhiều thịt và không rau.
Phở Tàu Bay được người Sài Gòn đón nhận với hương vị độc đáo, thịt mềm và ngọt, nước dùng thanh ngon. Hương vị của mì phở từ xứ Bắc cũng là một yếu tố quan trọng tạo nên sự khác biệt.
4. Mâm mía ghim - Món ăn vặt giải khát trong những ngày hè nóng
Sài Gòn - nơi phố thị xa hoa và sôi động. Giữa trưa nắng, không gì tuyệt vời hơn là ghé qua hàng mía ghim để tận hưởng món giải khát và tạo dịp trò chuyện cùng nhau.
Những gánh mía ghim sang sát nhau, dễ dàng tìm thấy ở các khu chợ của Sài Gòn.
Mía ghim phù hợp với mọi lứa tuổi và tầng lớp xã hội. Điều này khiến mía ghim trở thành món giải khát lý tưởng trong những buổi trưa nóng. Bạn sẽ không bao giờ cảm thấy lỗi thời khi thưởng thức mía ghim.
Mía ghim rất dễ làm, chỉ cần cắt mía thành từng khúc ngắn, ghim vào que tre nhỏ. Sau đó, ghim các que mía lại thành một xâu, khi ăn chỉ cần rút que ra. Nhờ cách làm đơn giản này mà mía ghim dễ mua và dễ bán. Nên từ các bà mẹ cho đến các em bé, tất cả đều có thể bán mía ghim để kiếm sống. Trước năm 1975, dễ dàng bắt gặp những mâm mía ghim được các em nhỏ đội lên đầu, rao bán khắp nơi.
Ngoài những món ăn trên, Sài Gòn thời xưa còn có vô vàng các món ăn đặc trưng khác như mực nướng, sinh tố trái cây, bò bía, bánh mì, trái cây tươi... Đó không chỉ là những món ăn ngon mà còn là một phần của văn hóa ẩm thực và kỷ niệm của người dân Sài Gòn.
Nhìn lại Sài Gòn một thời đã qua với những hàng quán ăn vặt, dù không nhiều và đa dạng như hiện nay, nhưng đó là một phần không thể thiếu trong văn hóa ẩm thực và ký ức của người dân Sài Gòn lúc bấy giờ.
Hãy dạo một vòng trên các tuyến đường của Sài Gòn và bạn sẽ bất ngờ tìm thấy một vài hàng quán vỉa hè, đưa bạn trở lại những kỷ niệm đáng nhớ của Sài Gòn những năm trước giải phóng.
