tam thất là một trong những loại dược liệu quý giá không chỉ ở Việt Nam mà còn trên toàn thế giới. Được biết đến với những tác dụng tốt cho sức khỏe, tam thất hoang là một loại tam thất khác biệt và ít được người dân biết đến. Hãy cùng tìm hiểu về tam thất hoang và những đặc điểm độc đáo của nó.
Đặc điểm của cây tam thất hoang
- Tên khoa học của cây tam thất hoang là Panax bipinnatifidus. Cây này còn được gọi với một số tên khác như: tam thất rừng, sâm vũ diệp, tam thất lá xẻ.
- Tam thất hoang là loại cây thân thảo, sống lâu năm, có tuổi đời khoảng trăm năm. Cây thường mọc và phát triển ở các khu vực có cánh rừng nhiệt đới.
- Lá của tam thất hoang có hình xẻ, cuống lá dài khoảng từ 6 đến 8cm. Lá thuôn nhọn về sau và xẻ với nhiều khe nhỏ.
- Hoa của tam thất hoang có màu trắng, mọc thành từng chùm ở phần nách của cuống lá.
- Tam thất hoang có quả hình cầu, mọc thành từng chùm, quả chín thì có màu đỏ.
- Phần củ của cây tam thất hoang dài, có hình trứng hoặc hình thuôn một bên. Vỏ của chúng có màu trắng vàng. Khi ta dùng dao cắt vào phần bên trong có thịt màu trắng ngà.
- Vị của củ tam thất hoang có vị hơi cay cay giống như gừng.
Thành phần hóa học
Tương tự như hai loại tam thất bắc và tam thất nam, tam thất hoang cũng chứa các hoạt chất như saponin - một trong những hoạt chất rất tốt cho sức khỏe. Saponin giúp tăng cường hoạt huyết dưỡng não, chống thiếu máu não, bảo vệ não, chữa suy nhược cơ thể, giúp an thần, dễ ngủ và chống trầm uất.
Tác dụng của tam thất hoang đối với sức khỏe
Theo tiến sĩ Nguyễn Lương, tam thất hoang là một vị thuốc quý, có nhiều tác dụng tốt cho người dùng. Dưới đây là một số tác dụng chính của tam thất hoang:
- Giúp tăng cường đề kháng sức khỏe cho cơ thể, giúp cơ thể khỏe mạnh, phòng tránh được bệnh tật, giúp bình phục nhanh chóng cho người mới ốm, và tăng sinh lực nhanh hơn cho người yếu mỏi.
- Tăng cường máu lên não, cải thiện khả năng tập trung và giảm căng thẳng đầu óc đối với những người thường xuyên làm việc trí óc. Điều này giúp cơ thể khỏe mạnh, phấn chấn và vui tươi hơn.
- Giúp giảm các triệu chứng đau nửa đầu, đau đầu do mạch máu lưu thông kém gây ra.
- Có tác dụng chữa suy nhược cơ thể, giúp an thần, dễ ngủ và chống trầm uất.
- Kích thích sự tăng trưởng và cải thiện làn da.
Người nên và không nên dùng tam thất hoang
Người nên dùng:
- Người đang có vấn đề về sức khỏe: mệt mỏi, hệ miễn dịch suy giảm hoặc suy nhược cơ thể.
- Phụ nữ sau sinh bị thiếu máu, sức khỏe còn yếu.
- Người có trí nhớ kém, mất ngủ.
- Người thường xuyên bị căng thẳng, mệt mỏi hay stress.
Người không nên dùng:
- Phụ nữ đang mang thai.
- Trẻ nhỏ dưới 16 tuổi.
- Người huyết hư.
- Người bị tiêu chảy.
Tam thất hoang có mấy loại?
Tam thất hoang cũng được chia thành nhiều loại khác nhau như: loại ruột vàng, loại ruột trắng, loại ruột tím, loại ruột đỏ, loại ruột đỏ tía, loại ruột xanh.
- Tam thất hoang ruột vàng: Củ tam thất bên trong có màu vàng, thường mọc ở những nơi đất tốt, màu mỡ, phần lá xẻ có lông và bên trong ruột của củ có màu vàng như gừng.
- Tam thất hoang ruột trắng: Củ tam thất hoang có ruột màu trắng và thường được mọc ở những vùng đất có nhiều sỏi đá. Phần lá của cây tam thất hoang ruột trắng có hình lông chim và không có lông.
- Tam thất hoang ruột tím: Loại tam thất có lá hình xẻ, không lông và thường được mọc ở những nơi đất mềm và xốp.
- Tam thất hoang ruột đỏ tía: Loại tam thất có ruột đỏ, lá hơi tròn và không có lông.
- Tam thất hoang ruột xanh: Loại tam thất này hiếm gặp nhất và để phân biệt, cần cắt một ít ở phần củ ra để xem màu ruột bên trong. Loại tam thất hoang này có ruột màu hơi xanh.
Như vậy, với 5 loại tam thất hoang trên, tam thất hoang ruột vàng được đánh giá đem lại nhiều giá trị dinh dưỡng và quý hiếm hơn so với các loại khác. Đây cũng là loại được ứng dụng trong chữa bệnh và bồi bổ sức khỏe cho con người.
Hướng dẫn cách sử dụng tam thất hoang
Cây tam thất hoang sau khi thu hoạch về, chúng ta cần rửa sạch và phơi qua để bảo quản. Tùy vào mục đích sử dụng, ta có thể dùng tam thất sống hoặc tam thất chín và chế biến theo các cách khác nhau.
- Dùng sống: Cắt tam thất thành những lát tròn nhỏ vừa đủ miệng để ngậm hoặc nhai trực tiếp. Hoặc dùng củ tam thất mài ra rồi pha với nước để uống tươi. Điều này giữ được các tính chất tự nhiên của củ tam thất và không bị mất đi qua quá trình chế biến. Tuy nhiên, đối với nhiều người không quen với mùi vị của tam thất sống, cách dùng này có thể không dễ chịu.
- Dùng chín: Phơi khô củ tam thất và nghiền thành bột, sau đó pha với nước nóng uống dần. Bên cạnh đó, có thể cho cả củ hoặc cắt lát nhỏ vào hấp thủy cho mềm ra, giảm mùi ngái của dược liệu. Hoặc kết hợp với các món ăn như thịt gà, chân giò, chim bồ câu... để bồi bổ sức khỏe.
Hy vọng thông tin về cây tam thất hoang này đã giúp bạn hiểu rõ hơn về đặc điểm, công dụng của các loại tam thất hoang.
